کمپیلوباکتر شایعترین میکروارگانیسم در مسمویت غذایی است که طبق آمار سالانه 2.4 میلیون نفر در ایالات متحده با علائم دل پیچه ،دل درد ،اسهال و تب به مراکز درمانی مراجعه میکنند . علت اغلب این عفونت به دلیل خوردن گوشت خام و یا آلوده طیور است. باکتریهایی هستند S شکل،گرم منفی ،متحرک و اوره آز و اکسیداز مثبت و در دمای 42 درجه در مجاورت با CO2 رشد بهتری دارند . انواع آن عبارتند از :
1)کمپیلوباکتر ژژنی( C.Jujuni)2)کمپیلوباکتر پیلوری یا هلیکوباکتر پیلوری C.Pilori3)کمپیلوباکتر فتوس C.Fetusکمپیلوباکتر ژژنی از علل شایع گاستروانتریت بوده،موجب اسهال خونی می گردد که با دردهای شکمی همراه است و بیشتر در (اطفال). =کمپیلوباکتر پیلوری(هلیکوباکتر پیلوری) عامل گاستریت مزمن و اولسر دودنال می باشد.این باکتری موثر در زخم روده و معده است. باکتری اوره آز مثبت که به شدت و سرعت اوره را تجزیه می کند.برای تایید وجود هلیکوباکتر پیلوری در آزمایشگاه از بررسی آنتی بادی های IgG , IgA استفاده می شود.برای کشت از ترشحات روده نمونه برداری می شود. =کمپیلوباکتر فتوس یک مهاجم فرصت طلب است که در بیماران نقص ایمنی ایجاد عفونت می کند.در این بیماران گاهی باعث اسهال می شود و همچنین ممکن است باعث باکتریمی و عفونت سیستمیک شود.در گاو باعث سقط جنین می شود و اولین بار هم از گاو جدا شده است. برای تست های تشخیصی آزمایشگاهی از نمونه های بیوپسی معده کمپیلوباکتر فتوس گرفته می شود و از نمونه های خون برای آزمایشهای سرولوژیکی. در لام مستقیم با رنگ آمیزی گیمسا و رنگ آمیزی اختصاصی نقره بهتر مشاهده می شود،باکتریهای خمیده و اسپریل شکل در زیر میکروسکوپ دیده می شود.محیط اختصاصی آن SKirow است که 5-3 روز طول می کشد تا رشد کند(حاوی آنتی بیوتیک های وانکومایسین ، پلی میکسین و تری متوپریم)کلونی های به قطر 2-1 میلی متر روی این محیط ایجاد می شود.
مهمولا بیماری خود به خود محدود شونده است. در مواردی به گیلن باره (30%) منجر می شود. استفاده از آنتی بیونیک طول بیماری را کاهش نداده و به جز در مواردی توصیه نمی شود.
كمپيلوباكتر ژژوني (Campylobacter jejuni) باسيل گرم منفي، خميده، متحرك، گرمادوست و ميكروآئروفيل از خانواده كمپيلوباكترياسه
(Campylobacteriaceae) بوده و يكي از عاملين مهم انتريت به نام كمپيلوباكتريوز است. منبع اصلي اين باكتري مجراي گوارش حيوانات، به ويژه مرغ و بوقلمون مي‌باشد. مصرف گوشت و مرغ نيم‌پز، شير خام و آب غير كلرينه علل عمده انتقال اين باكتري به انسان و بروز كمپيلوباكتريوز مي‌باشند. 2 تا 5 روز پس از مصرف غذاي آلوده، علائم كمپيلوباكتريوز شامل تب، دل درد و اسهال ظاهر مي‌شود كه اسهال ممكن است به اسهال خوني ختم گردد. معمولاً در اين عفونت غذايي استفراغ وجود ندارد. براي كنترل اين عفونت بايد مواد غذايي گوشتي به طور كامل پخته شده و از مصرف شير خام و آب غير كلرينه نيز جلوگيري شود.
شايسته است علاقه‌مندان به علم ميكروبيولوژي پزشكي پس از مطالعه اين مقاله آشنايي كامل با موارد ذيل داشته باشند:
– ويژگي‌هاي سلولي، حياتي و بيوشيميايي كمپيلوباكتر ژژوني
– منابع دامي و غذايي آن
– علائم بيماري كمپيلوباكتريوز
– دوز عفوني و نحوه انتقال آن
– فاكتورهاي بيماري‌زايي و نحوه پيشگيري و كنترل كمپيلوباكتريوز
کمپیلوباکتر فتوس
یک مهاجم فرصت طلب است که در بیماران ضعیف شده ایجاد عفونت می کند.در این بیماران گاهی باعث اسهال می شود و همچنین ممکن است باعث باکتریومی و عفونت سیستمیک شود.در گاو باعث سقط جنین می شود و اولین بار هم از گاو جدا شده.
برای تست های تشخیصی آزمایشگاهی از نمونه های بیوپسی معده کمپیلوباکتر فتوس گرفته می شود و از نمونه های خون برای آزمایشهای سرولوژیکی.
برای مشاهده:
لام مستقیم که رنگ آمیزی می شود با رنگ آمیزی گیم سا و رنگ آمیزی اختصاصی نقره بهتر مشاهده می شود،که باکتریهای خمیده و اسپریل شکل در زیر میکروسکوپ دیده می شود.محیط اختصاصی آن SKirow است که 5-3 روز طول می کشد تا رشد کند.این محیط حاوی آنتی بیوتیک های وانکومایسین ، پلی میکسین و تری متوپریم است که کلونی های به قطر 2-1 میلی متر روی این محیط ایجاد می شود.