آفلاتوکسین(Aflatoxin)
تاریخچه آفلاتوکسین
زمان دقیق شناسایی آفلاتوکسین ها مشخص نشده است ، اما به طور یقین ، زمان آن به قبل از سال ۱۹۶۰ مربوط می شود. به دنبال مسمومیت اتفاقی در بسیاری از گونه های حیوانی و در نتیجه مطالعات در این زمینه ، بشر برای اولین بار به وجود آنها پی برد. در واقع با پی بردن به ارزش غذایی دانه های روغنی ، برای تغذیه دام و انتقال این مواد از مناطق معتدله و اضافه کردن آنها به جیره غذایی حیوان ، این مسمومیت ها به وقوع پیوست. در میان مایکوتوکسین ها ، آفلاتوکسین ها مهمترین آنها هستند و بیماری های ناشی از تغذیه مواد آلوده به آفلاتوکسین ، خطرات قابل ملاحظه ای را برای انسان ، دام و طیور به همراه دارد. آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس دو گونه مهم تولیدکننده آفلاتوکسین ، در بین گونه های مختلف آسپرژیلوس ها هستند این دو قارچ به عنوان یک عامل مولد فساد در فرآورده های انباری به حساب می آیند.
انواع آفلاتوکسین
۲-۱) آفلاتوکسین B1 آفلاتوکسین B1 با وزن مولکولی ۳۱۲ و با فرمول C17H12O2 در مقابل نور ماورای بنفش ، فلورسانس آبی نسبتاً قوی از خود نشان می دهد. این آفلاتوکسین به شکل بلورهای کریستالی بیرنگی است و در حرارت ۲۶۹-۲۶۸ درجه سانتیگراد که نقطه ذوب آن است ، تجزیه می شود. لازم به تذکر است که اخیراً فرم راسمیک آفلاتوکسین B1 نیز سنتز شده است.
۲-۲) آفلاتوکسین G1 آفلاتوکسین G1 با وزن مولکولی ۳۲۸ و با فرمول C17H12O7 که در برابر اشعه ماورای بنفش ساطع کننده نور فلورسانس سبز است. شواهد اخیر نشان می دهد که فلوسانس سبز آفلاتوکسین G1 احتمالاً به دلیل ناخالصی زردرنگی است که می توان آن را جدا نمود. در واقع آفلاتوکسین خالص G1 فلورسانس آبی از خود نشان می دهد. نقطه ذوب این آفلاتوکسین ۲۴۶-۲۴۴ درجه سانتیگراد می باشد.
۲-۳) آفلاتوکسین P1 آفلاتوکسین P1 متابولیتی است که در اثر دمتیلاسیون آفلاتوکسین B1 ایجاد می شود. در ادرار حیواناتی چون میمون می توان آن را ردیابی کرد. این آفلاتوکسین از کشت آزمایشگاهی قارچ آسپرژیلوس استخراج شده است .
۲-۴) آفلاتوکسین B2 و G2 آفلاتوکسین B2 با وزن مولکولی ۳۱۴ و با فرمول C17H14O6 و آفلاتوکسین G2 با وزن مولکولی ۳۳۰ و با فرمول C17H14O7 می باشد. این آفلاتوکسین ها به ترتیب در مقابل نور ماورای بنفش ، فلورسانس آبی و سبز از خود ساطع می کنند. نقطه ذوب آنها نیز به ترتیب ۲۸۹-۲۸۶ و ۲۴۰-۲۴۷ درجه سانتیگراد است. آفلاتوکسین های B1 و G1 را از هیدروژناسیون دقیق آفلاتوکسین های B2 و G2 می توان به دست آورد.
. ۲-۵) آفلاتوکسین های M1 و M2 و GM1 اگر آفلاتوکسین B1 به تنهایی یا همراه با آفلاتوکسین های دیگر در خورک دام به وسیله حیوانات خورده شود به توکسین های دیگری در ترشحات و بافت های آنها تبدیل می شود ، که دو تا از این توکسین ها که در شیر حیوانات مشخص گردیده است تحت عنوان توکسین های شیر یا اصطلاحاً آفلاتوکسین های M1 و M2 نامیده می شوند (M از کلمه Milk به معنای شیر منشاء گرفته است.
آفلاتوکسین های M1 و M2 از نظر ساختمانی به ترتیب مشتقات ۴ هیدروکسی آفلاتوکسین B1 است و خاصیت فلورسانس آفلاتوکسین های M1 و M2 3 مرتبه بیشتر از آفلاتوکسین B1 است و خاصیت سرطانزایی ، جهش زایی و سمیت آن مشابه آفلاتوکسین B1 است ، این توکسین بعد از اینکه آفلاتوکسین B1 به وسیله حیوان خورده شود یا مستقیماً به حیوان تزریق گردد در اوره ، مدفوع ، عضلات ، کبد و کلیه قابل تشخیص و شناسایی است. فرمول مولکولی آفلاتوکسین M1 یک کسیژن بیشتر از آفلاتوکسین B1 دارد (فرم هیدروکسی).
آفلاتوکسین M1 شباهت ساختمانی زیادی با آفلاتوکسین B1 و G2 دارد و محصول هیدروکسیله شده آفلاتوکسین G1 به نام آفلاتوکسین GM1 خوانده می شود و شباهت زیادی به آفلاتوکسین M1 دارد. ترکیب حاصل از هیدروکسیله شدن آفلاتوکسین را می خوانند که از نظر ساختمانی شباهت زیادی به آفلاتوکسین M2 دارد . اپتیمم ، درجه pH برای تبدیل آفلاتوکسین B1 به M1 در کبد موجودات زنده ایی نظیر موش ، سنجاب ، میمون ، گاو ، مرغ و انسان در سیستم آنزیمی NADPH حدود ۹/۸ است. البته کبد بعضی از گونه های حیوانی از نظر آفلاتوکسین B1 به M1 ممکن است فعالتر باشند. مثلاً سرعت تبدیل در سنجاب و میمون به ترتیب ۱ و ۳ درصد است شرایط آزمایش و پارامترهایی نظیر pH و غلظت در سرعت تبدیل دخالت دارند. سمیت حاد آفلاتوکسین M1و تأثیر آن در ممانعت از کدبرداری RNA و سنتز پروتئین ها درست به اندازه آفلاتوکسین B1 است ولی تأثیر آن بر DNA کمتر از آفلاتوکسین B1 می باشد. قدرت سرطانزایی آفلاتوکسین M1 قدرت سرطانزایی آفلاتوکسین B1 است و قدرت جهش زایی آن جهش زایی آفلاتوکسین B1 می باشد. آفلاتوکسین M1 درجه حرارت پاستوریزاسیون را تحمل می کند و بررسی های انجام شده با شیرهایی که به طور طبیعی و مصنوعی با آفلاتوکسین M1 آلوده شده بودند مقاومت آفلاتوکسین M1 را ثابت کرده اند. آفلاتوکسین M1 درجه حرارت ۶۴ را به مدت ۲ ساعت تحمل کرده و حالت اولیه خود را حفظ می کند ولی افزایش درجه حرارت ثبات ساختمانی آن را کاهش می دهد. فرایندهای مختلف حرارتی که برای تهیه انواع فرآورده های لبنی به کار می روند ، نمی توانند پایداری آفلاتوکسین M1 را کاهش می دهند و همچنین مشخص شده است که پایداری آفلاتوکسین M1 در طی فرایند حرارتی به نوع آلودگی محصول بستگی ندارد و در شیر با آلودگی طبیعی و مصنوعی مقاومت به حرارت یکسانی داشته است .
امروزه به کمک جذب سطحی خک بنتونیت توانسته اند آفلاتوکسین موجود در شیر را حذف نمایند. و البته بنتونیت روی محتوای پروتئین شیر تأثیر گذاشته و ثابت شده است به ازای مصرف هر ۲ درصد بنتونیت ۵ درصد (یا کمتر) از کل پروتئین شیر کاسته می شود. نتایج بررسی های مختلف ثابت کرده است که می توان از بنتونیت به عنوان وسیله ای برای حذف آفلاتوکسین از شیرخام کمک گرفت. البته مطالعات دقیق تری برای تعیین ایمنی و حفظ موادمغذی و خواص شیر در صورت کاربرد این روش باید انجام گردد تا مسلم شود که به کیفیت شیر لطمه ای وارد نشده و کاملاً سم زدایی می شود ، و نیز از آن می توان در ساخت انواع فرآورده های لبنی استفاده نمود. آفلاتوکسین M1 در pH بین ۵/۶-۵/۴ بسیار پایدار است. آزمایشات مختلف در pH های متفاوت این نظر را اثبات کرده است ، به نظر می رسد که محیط اسیدی برای تجزیه آفلاتوکسین M1 قدرت نداشته باشد . غلظت های بالای آمونیک نیز قادر است آفلاتوکسین M1 راحتی در سطوح خارجی تر پنیر که آلودگی به آفلاتوکسین M1 را دارند تخریب کند.
برای انجام این کار لازم است که آمونیک در زمان طولانی و در غلظت های بالا با محصول اینکوباسیون شود. مشخص شده است که آفلاتوکسین M1 موجود در شیر کامل خام می تواند به وسیله آب کسیژنه به همراه ریبوفلاوین و لکتوپرکسیداز غیرفعال گردد. عمل خنثی کردن آفلاتوکسین M1 به کمک این مواد در درجه حرارت ۳۰ درجه سانتیگراد به مدت نیم ساعت صورت می گیرد و در طی آن اگر دما را تا ۶۳ درجه سانتیگراد افزایش دهند ۹۸ درصد کاهش آفلاتوکسین M1 خواهیم داشت. این روش در صنایع لبنیات و تخمیر و تولید انواع محصولات لبنی نظیر پنیرسازی به دلیل مشکلات ایمنی و بیولوژیکی و تغییرات ویژگی های تغذیه ای کاربرد ندارد.
سولفیت پتاسیم سبب خنثی کردن آفلاتوکسین M1 در شیر و فرآورده های شیری می شود. بیشترین درصد کاهش آفلاتوکسین یعنی ۴۵ درصد به وسیله سولفیت پتاسیم در غلظت ۵% مول و در درجه حرارت ۲۵ در زمان ۵ ساعت بوده است. با به کارگیری غلظت های بیشتر میزان حذف آفلاتوکسین M1 کاهش یافته است .
آفلاتوکسین به صورت کریستال های جامد بوده و آفلاتوکسین M1 دارای نقطه ذوب ۲۹۹ درجه سانتیگراد و آفلاتوکسین M2 دارای نقطه ذوب ۲۹۳ درجه سانتیگراد می باشد. فرمول شیمیایی آفلاتوکسین M1 ، C17H12O7 بوده و در واقع ۴- هیدروکسی آفلاتوکسین B1 است. طیف ماورای بنفش و مادون قرمز این دو توکسین نیز شبیه یکدیگر است. آفلاتوکسین M2 مشابه دی هیدروآفلاتوکسین M1 و در واقع ۴- هیدروکسی آفلاتوکسین B2 است. به عبارتی از هیدروژنه شدن آفلاتوکسین M1 حاصل شود. فرمول شیمیایی آفلاتوکسین M2 ، C17H14O7 می باشد. گزارش شده است که سمیت آفلاتوکسین M1 در واقع معادل آفلاتوکسینB1 می باشد.
۲-۶) آفلاتوکسین های B2a و G2a این دو آفلاتوکسین ترکیب هیدروکسی آفلاتوکسین و مشتق آفلاتوکسین های B2 و G2 هستند. آفلاتوکسین B2a ایزومر آفلاتوکسین M2 با گروه هیدروکسیل در موقعیت ۲ مولکول است و آفلاتوکسین G2a در واقع ۲- هیدروکسی آفلاتوکسین G2 است. در سال ۱۹۶۶ این دو مشتق در شرایط آزمایشگاهی از کشت آسپرژیلوس فلاووس جدا شدند. همچنین با افزودن کاتالیزورهای اسیدی به سوسپانسیون آفلاتوکسین B1 نیز می توان آنها را به دست آورد .
۲-۷) آفلاتوکسین B3 همان آفلاتوکسین B1 است که در حلقه سیکلوپنتان آن اتانول جایگزین شده است و بنابراین در واقع ۶- متوکسی ، ۷- دی فوروکومارین است. شکل زیر ساختمان شیمیایی آفلاتوکسین B3 را مشخص کرده است.آفلاتوکسین B3 را ، پارازیتیکول هم می نامند ، و برای جوجه اردک به شدت سمی است ولی برای جنین مرغ سمیت کمتری نسبت به آفلاتوکسین B3 دارد.
۲-۸) آفلاتوکسین Ro یا آفلاتوکسین L یا آفلاتوکسیکول چنانچه به جای بخش کتونی سیکلوپنتان در آفلاتوکسین B1 ، گروه هیدروکسیل قرار بگیرد ، آفلاتوکسین حاصل را ، آفلاتوکسین Ro گویند این توکسین ، تغییرات عمده ای را در پلاسمای موش صحرایی موجب می شود و خاصیت سرطانزایی دارد. این وکنش از تبدیل آفلاتوکسین Ro به آفلاتوکسین B1 (هیدروژناسیون آفلاتوکسین Ro) صورت می گیرد. شکل زیر ساختمان شیمیایی آفلاتوکسین Ro یا L را نشان می دهد.
۲-۹) آفلاتوکسین LH1 آفلاتوکسین LH1 مشتق دی هیدروکسیله آفلاتوکسین B1 است. شکل زیر ساختمان شیمیایی آفلاتوکسین LH1 را نشان می دهد.
۲-۱۰) آفلاتوکسین LM1 ترکیبی است که از احیای آفلاتوکسین M1 به دست می اید. همچنین به وسیله کسیداسیون آفلاتوکسین Ro یا آفلاتوکسیکول نیز حاصل می شود.
۲-۱۱) آفلاتوکسین Q1 مشتق مونوهیدروکسیله آفلاتوکسین B1 است که گروه هیدروکسیل روی اتم کربن کربنیل حلقه سیکلوپنتان واقع شده است و بررسی های آزمایشگاهی سمیت آن را در موش صحرایی ، گاو و موش به اثبات رسانیده است.
۲-۱۲) آفلاتوکسین RB1 و RB2 آفلاتوکسین های B1 و B2 احیا شده را ، AFRB1 و AFRB2 می گویند.
۲-۱۳) آفلاتوکسین B1-2, 3-oxide آفلاتوکسین B1-2, 3-oxide یا آفلاتوکسین B1-8, 9-oxide یکی از ترکیبات حد واسط و متابولیسم آفلاتوکسین B1 است و در واقع امروزه بر این اعتقاد هستند که این آفلاتوکسین شکل فعال یا ماده سرطانزایی نهایی حاصل از آفلاتوکسین B1 است. قابلیت پیوند کوالانسی اپوکسیدی که این ترکیب با مکرو مولکول هایی نظیرRNA, DNA و پروتئین ها انجام می دهد علت اصلی سمیت و سرطانزایی آفلاتوکسین B1 شناخته شده است.
۱۴) –۲ آفلاتوکسین o-alky1 این آفلاتوکسین ها ناشی از متوکسیله کردن آفلاتوکسین ها می باشند. ساختمان برخی از مشتقات o-alky1آفلاتوکسین ها در شکل های زیر مشخص گردیده است. علاوه بر مواد فوق الذکر ، سایر مشتقات و متابولیت های دیگری از آفلاتوکسین ها خالص شده اند که ساختمان شیمیایی آنها در اشکال زیر مشخص گردیده است.
روش های حذف و غیرفعال کردن آفلاتوکسین ها
۳-۱) روش فیزیکی
۳-۱-۱) درجه حرارت حساسیت آفلاتوکسین ها ، در برابر حرارت تابع شرایط محیطی است. برای مثال وجود رطوبت در موادغذایی باعث افزایش درصد تجزیه و از بین رفتن آفلاتوکسین ها در برابر حرارت می شود و این کار تحت تأثیر هیدرولیز حلقه لکتونی در غلظت های مؤثر رطوبت و درجه حرارت انجام می گیرد. یا اینکه حضور رطوبت در محیط سبب تحریک وکنش های شیمیایی در موقعیت های مختلف بعضی مایکوتوکسین ها شده و در نتیجه سمیت آنها را تغییر می دهد. یا حضور پروتئین ها و سایر ترکیبات غذایی در محیط باعث حفظ و ثبات آفلاتوکسین ها در موادغذایی حرارت دیده می شوند که اینکار ناشی از کاهش نفوذ حرارت و تثبیت توکسین به وسیله اتصال با پروتئین ها و سایر اجزای تشکیل دهنده نمونه غذایی است . در شرایطی که مایکوتوکسین خالص است مقاومت زیادی در برابر درجه حرارت دارد و برای تجزیه شدن نیاز به درجه حرارت های بالاتری دارد. نقطه ذوب ۹۰ درصد از مایکوتوکسین ها بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد است و ۷۰ درصد از توکسین های قارچی نقطه ذوب ۲۵-۱۵۰ دارند.
برای افزایش درصد تجزیه و کاهش انواع مایکوتوکسین ها و به خصوص آفلاتوکسین ها در موادغذایی انواع روش های حرارتی وجود دارد که عبارتند از:
الف) بریان کردن موادغذایی موادغذایی حاوی آفلاتوکسین و یا اوکراتوکسین چنانچه به مدت ۳۰ دقیقه در درجه حرارت بالاتر از ۲۰۰-۱۵۰ سرخ شوند ، سمیت آنها به میزان ۸۰-۴۰ درصد کاهش می یابد. در مواردی که مایکوتوکسین ها داخل بافت میسلیومی قارچ جای گرفته است روش بریان کردن درصد کمی از توکسین ها را کاهش می دهد .
ب) پخت به صورت نان یک کیک یا پخت در فر درجه حرارت های ۱۲۰-۹۰ فر سبب می شود که ۸۰ درصد آفلاتوکسین در نان یا کیکی که ۲۰ درصد آفلاتوکسین داشته ، تجزیه شود.
ج) پخت در محیط های آبکی یا پخت مرطوب درصد تجزیه آفلاتوکسین ها و به خصوص آفلاتوکسین B1 در محیط های آبکی و در درجه حرارت های ۱۲۰ به مدت ۲۰ دقیقه افزایش می یابد. زیرا در این روش حلقه لکتونی آفلاتوکسین بلوکه شده و خصوصیات خود را از دست می دهد ، برای تأثیر بهتر درجه حرارت مرطوب ، را با فشار توأم می کنند. تأثیر درجه حرارت توأم با فشار در مقایسه با سایر روش های حرارتی در تجزیه و خنثی کردن آفلاتوکسین ها در جدول مقایسة روش های حرارتی برای تجزیه آفلاتوکسین ها مشخص شده است. به نظر می رسد که فکتورهای موجود در موادغذایی تأثیر زیادی در اثر حرارت مرطوب دارند. برای مثال موادغذایی که درصد چربی بالایی دارند و یا روغن آنها زیاد است در برابر تجزیه شدن آفلاتوکسین ها در روش حرارت مرطوب مقاومت زیادی از خود نشان می دهند .
۳-۱-۲) استفاده از صافی ها امروزه به کمک صافی ها و عمل فیلتراسیون در صنایع مختلف به خصوص صنایع روغن کشی قادرند ۱۰۰ درصد آفلاتوکسین موجود در روغن های خورکی را حذف نمایند . عمل سانتریفوژ کردن قادر است فقط ۶۵ درصد آفلاتوکسین موجود در روغن بادام زمینی را رسوب داده و حذف نماید و ۳۵ درصد باقیمانده را می توان به کمک خاک های فعال شده و جذب سطحی آفلاتوکسین بر روی آنها از محیط غذایی دور نمود. از اینرو صافی های بالشتک مانند به گونه ای طراحی می شوند که به عنوان ابزاری در صنایع روغن کشی بدون ایجاد زیان و یا داشتن هزینه بالا استفاده شوند. فیلترهای مخصوص جذب سموم در مرحله اول عبور روغن ۸۵ درصد آفلاتوکسین را حذف می کنند و بعد از عبور مجدد روغن از میان آنها قابلیت حذف آفلاتوکسین به ۱۰۰ درصد می رسد. مقدار جذب آفلاتوکسین تابعی از نوع خک مورد استفاده در صافی است. قدرت جذب خک نیز بستگی به عوام محیطی دارد. برای مثال در pH خنثی ۱۰۰ میلی گرم آفلاتوکسین B1 به وسیله ۱۰۰ میلی گرم کربن فعال جذب می شود ، و در شرایط pH اسیدی و قلیایی قدرت جذب آن بالاست اما نه به اندازه شرایط pH خنثی. اندازه و مناسبت صافی ها برای استفاده در آزمایشگاه ، پایلوت ، و یا صنعت نیاز به بررسی و کنترل دارد.
۳-۱-۳) جداسازی مکانیکی جداسازی مکانیکی یا سورت محصولات کشاورزی آلوده به آفلاتوکسین ، به عنوان یک روش فیزیکی خنثی سازی و یا غیرفعال نمودن آفلاتوکسین ها نبوده ، بلکه سیستمی است جهت پیشگیری از رشد و توسعه و نفوذ عوامل تولیدکننده انواع آفلاتوکسین در محصولات کشاورزی و به خصوص محصولات غذایی.
بنابراین توصیه های زیر به عنوان ساده ترین راهها برای حفظ کیفیت محصولات و همچنین حذف آفلاتوکسین ارائه می گردد.
A محصولات حساس و آسیب پذیر در برابر حمله قارچ ها و آلودگی به سموم قارچی ، باید در محیطی مناسب انبار ، نگهداری و حمل و نقل شوند.
A هنگام تهیه و استفاده از غذای دام در مواردی که آلودگی قارچی زیاد است ، محصول کنار گذاشته شود ، همچنین غذای دام و طیور در شرایط مناسبی از نظر درجه حرارت و رطوبت نگهداری شوند تا از رشد و تکثیر قارچ ها و آلودگی به سموم قارچی مصون باقی بمانند.
A دستگاه های انتقال و تغذیه دام ها نیز باید دارای امکانات نظافت و ضدعفونی باشند.
A داخل مخازن غذا به خصوص بخش های قیفی شکل باید کاملاً صیقلی بوده و هم زنی جهت به هم زدن محتویات داشته باشد تا امکان چسبیدن مواد به گوشه ها و یا جدارهای مخازن وجود نداشته باشد.
A بازرسی مداوم و دقیق کارشناسان فنی و کارگران از مراحل و بخش های مختلف تهیه و تولید محصولات ، انبار و کنترل کیفیت دقیق مواد اولیه .
۳-۲) روش اشعه دهی
اشعه های یونیزه کننده نظیر اشعه گاما اغلب برای حذف میکروارگانیسم های بیماریزا از موادغذایی مختلف و انواع خورک دام استفاده می شود. این اشعه در مقایسه با اشعه مرئی و یا UV تأثیر بیشتری دارد ، چون قابلیت نفوذ آن در انواع جامدات و مایعات بیشتر از سایر اشعه ها می باشد. اما مولکول های آلی با ساختمان پیچیده نظیر انواع آفلاتوکسین ها در برابر اشعه گاما آب را تجزیه کرده و سبب آزاد شدن رادیکال ها می گردد و در نتیجه شرایط لازم برای تخریب و تجزیه آفلاتوکسین ها ایجاد می شود. برای مثال آفلاتوکسین B1 در محیط خشک به مقدار زیاد در برابر تأثیرات مخرب اشعه گاما مقاومت نشان می دهد ، حتی اگر از دوزهای بالای اشعه و مقادیر ۳۰ مگاراد استفاده گردد ، ولی زمانی که توکسین در محیط مرطوب یا آبکی باشد دوزهای پایین تر اشعه گاما (بالاتر از ۱ مگاراد) می تواند آفلاتوکسین B1 را به طور کامل تجزیه نماید .
در بعضی اوقات کاهش دوز اشعه گاما به میزان ۱۰۰ کیلوراد باعث تحریک تولید آفلاتوکسین در فرآورده های غذایی می شود و این مسئله ناشی از تغییرات مسیرهای بیوشیمیایی میکروارگانسیم ها و تولید بیشتر مایکوتوکسین می باشد. پرتودهی آفلاتوکسین B1 و G1 با نور ماورای بنفش و روی صفحات سلیکاژل با طول موج ۳۶۵ نانومتر باعث ایجاد دو ترکیب با سمیت کمتر می گردد. کاهش سمیت مربوط به باز شدن حلقه لکتونی آفلاتوکسین ها نمی باشد بلکه مربوط به از دست دادن یکی از بندهای مضاعف در حلقه فوران و یا از دست دادن حلقه فورانی می باشد.
۳-۳) روش عمل آوری یا فرایند کردن عمل آوری بعضی از محصولات کشاورزی باعث کاهش میزان آفلاتوکسین در محصول نهایی می شود. برای مثال آسیاب کردن دانه های مرطوب باعث می شود عصاره دانه که محتوی مواد پیش ساز و تشکیل دهنده آفلاتوکسین است ، خارج شوند. یا عمل آوری و خیساندن دانه های ذرت موجب می شود که آفلاتوکسین در بخش های مختلف دانه قرار گیرد به صورتی که ۴۰ درصد آفلاتوکسین موجود در آب مرحله خیساندن دانه ها ، ۳۸-۳۰ درصد در فیبر دانه ، ۱۷-۴ درصد در گلوتن و ۱۰-۶ درصد در جوانه قرار می گیرد ، همچنین اگر دانه برنج مرطوب تخمیر شده و برشته گردد ، آفلاتوکسین موجود در دانه از بین می رود .
۳-۴) روش شیمیایی روش های شیمیایی غیرفعال کردن انواع آفلاتوکسین در محصولات کشاورزی ، باید آفلاتوکسین ها را به طور کامل به یک فرآورده غیرسمی تبدیل کند ، بدون اینکه تغییری در کیفیت و ماهیت مواد اولیه ایجاد نماید. حلقه لکتونی در ساختمان انواع آفلاتوکسین ها بیشترین تأثیر را در برابر عوامل شیمیایی می پذیرند. برای مثال در برابر عوامل قلیایی حلقه های لکتونی باز شده و هیدرولیز می شوند و این کار منجر به کاهش سمیت و سرطانزا بودن آفلاتوکسین ها می گردد .انواع عوامل شیمیایی برای حذف و غیرفعال کردن آفلاتوکسین ها در زیر مشخص شده است .
۳-۴-۱) عوامل کلرینه کننده کلریت سدیم به عنوان اولین و اصلی ترین ماده شیمیایی برای حذف انواع آفلاتوکسین ها از سطوح آلوده کاربرد دارد و نیز تأثیر خوبی در تجزیه آفلاتوکسین ها از موادغذایی دارد. کلرینه کردن موادغذایی با هیپوکلریت سدیم در غلظت های ۲/۰ ، ۱ ، ۵ و ۱۱ درصد همراه با ۳ درصد اسیدکلریدریک و یا ۱۰ درصد گاز کلر سبب می شود که آفلاتوکسین B1 موجود در موادغذایی و یا به شکل خالص به میزان ۱۰۰ میلی گرم تجزیه شود. حداقل غلظت هیپوکلریت سدیم برای تجزیه کامل آفلاتوکسین در موادغذایی ، ۳-۱۰×۸/۸ مول در یک دوره دو ساعته است. برای تأثیر بهتر هیپوکلریت سدیم کنترل pH محیط نقش مؤثری دارد و تحت شرایط اسیدی ، کلر به صورت یک کسیدکننده قالب عمل می کند و آفلاتوکسین B1 موجود در محیط را به ترکیبات دیگری به نام ۸ و ۹- دی کلرو و ۸ و ۹- دی هیدروکسی آفلاتوکسین B1 تبدیل می کند. ۸ و ۹- دی کلروآفلاتوکسین B1خاصیت سرطانزایی دارد اما ناپایدار است و به سرعت به ۸ و ۹- دی هیدروکسی آفلاتوکسین B1 هیدرولیز می شود. برای سرعت بخشیدن بیشتر به عمل هیدرولیز می توان از استن به میزان ۵ درصد نیز استفاده نمود. کلرینه کردن موادغذایی برای حذف آفلاتوکسین از آنها مشکلاتی را از نظر ایمنی و سلامت غذاها ایجاد می کند ، زیرا کلر باقیمانده در ماده غذایی سبب تغییر شکل چربی ها و مواد پروتئینی می شود. با این وجود سمیت کلر هنوز به درستی مشخص نشده است.
۳-۴-۲) عوامل اکسیدکننده × پرکسید هیدروژن: پرکسید هیدروژن ماده ای است ارزان قیمت که به آسانی در دسترس است ، و کارایی آن در تجزیه سموم قارچی بالا است و باقیمانده آن در موادغذایی تجزیه شده و از بین می رود. همچنین پرکسید هیدروژن مانع از رشد قارچ های تولیدکننده آفلاتوکسین در محیط کشت های مصنوعی می شود و در غلظت ۵/۰ درصد و pH حدود ۴ و یا غلظت ۶ درصد و ۵/۹= pHآفلاتوکسین موجود در موادغذایی را به طور کامل تجزیه می کند. آزمایشات مشخص کرده است که ۹۷ درصد آفلاتوکسین موجود در بادام زمینی بدون چربی وقتی که در معرض غلظت ۶ درصد پرکسید هیدروژن قرار گرفته است ، تخریب شده است. × اُزن: اُزن یک کسیدکننده قوی است که به صورت عرضی با باندهای دوگانه ۹-۸ حلقه فوران آفلاتوکسین ها اتصال برقرار می کند و به صورت الکتروفیلیک جذب حلقه فوران می گردد. بنابراین به عنوان یک تجزیه کننده قوی برای آفلاتوکسین ها محسوب می شود و قادر است در مدت چند دقیقه و در درجه حرارت اتاق آفلاتوکسین ها را به طور کامل تجزیه کند. به کارگیری اُزن برای کاهش آفلاتوکسین در پنبه دانه ای که ۲۲ درصد رطوبت داشته است ، باعث شده است که در طی دو ساعت و در درجه حرارت ۱۰۰ درجه سانتیگراد ۹۱ درصد آفلاتوکسین B1 موجود در پنبه دانه تخریب گردد. البته اُزن سبب کاهش پروتئین و اسیدآمینه و لیزین شده است و بنابراین به عنوان یک روش موفق در حذف آفلاتوکسین از موادغذایی مطرح نمی باشد. شرایط کاربرد محصول غذایی ماده شیمیایی به طور کامل آفلاتوکسین B1 به مدت ۲ ساعت در ۱۰۰ از بین برده است پنبه دانه با ۲۲ درصد رطوبت اُزن ۷۸ درصد کل آفلاتوکسین موجود در مدت ۱ ساعت و دمای ۱۰۰ از بین رفته است. بادام زمینی با ۳۰ درصد رطوبت × بی سولفیت سدیم: بی سولفیت سدیم به عنوان یک افزودنی در صنایع غذایی کاربرد زیاد دارد و نیز ماده ای است که می تواند در غیرفعال کردن آفلاتوکسین ها در موادغذایی مؤثر باشد. این ماده در غلظت های ۵/۰ و ۱ درصد سبب غیرفعال شدن آفلاتوکسین در موادغذایی می شود. حتی بسیار مؤثرتر از هیدروکسید سدیم و آمونیک ، بی سولفیت سدیم به دو صورت در دو جایگاه فعال آفلاتوکسین اثر می گذارد ، اول اینکه به حلقه لکتونی متصل می شود و آن را غیرفعال می کند ، و دوم اینکه به انتهای حلقه فورانی آفلاتوکسین اضافه می شود و آن را غیرفعال می کند ، و یا همزمان هر دو کار را انجام می دهد.
۳-۴-۳) عوامل هیدرولیتیک آمونیک: ۹۵ درصد آفلاتوکسین موجود در موادغذایی و خورک دام ها با کمک آمونیک گازی یا مایع تخریب می گردد. چنانچه در کاربرد این ماده ، فکتور مدت زمان استفاده ، درجه حرارت و غلظت را در ترکیب مناسبی داشته باشیم ، درصد تجزیه و کاهش آفلاتوکسین در موادغذایی به طور مؤثرتری انجام خواهد شد. برای مثال در درجه حرارت ۱۲۰-۸۰ و فشار بالا لازم است ماده غذایی به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه حرارت ببیند تا آفلاتوکسین کاملاً تجزیه شود. آمونیک به وسیله هیدرولیز حلقه لکتونی آفلاتوکسین B1 و دکربوکسیکه کردن آن سمیت آفلاتوکسین B1 را کاهش داده و از بین می برد و آن را به ترکیب غیرسمی آفلاتوکسین D1 تبدیل می نماید . با رعایت محدودیت هایی سازمان غذا و دارو (FDA) ، کاربرد آمونیک برای خنثی کردن آفلاتوکسین موجود در غذای دام در ایالات مختلف آمریکا مجاز اعلام شده است (۳۳).
هیدروکسید کلسیم: لایم یا هیدروکسید کلسیم در غلظت ۲ درصد موجب تجزیه آفلاتوکسین B1 در موادغذایی می شود و اگر آن را به همراه فرمالدئید و یا مونومتیل آمین استفاده کنیم قدرت خنثی سازی آن را برای آفلاتوکسین ها افزایش می دهیم. در زمان به کار بردن هیدروکسید کلسیم حلقه لکتونی آفلاتوکسین B1 باز شده و آفلاتوکسین D1 با سمیت کمتر ایجاد می شود . متیل آمین: ۹۰ درصد آفلاتوکسین موجود در موادغذایی به کمک ۲۵/۱ درصد متیل آمین تجزیه می شود. همین اثر را فرایند پخت ، در دمای ۱۰۰به مدت ۲ ساعت دارد. به طور کلی تأثیر مواد قلیایی در محیط های محلول و دمای ۱۱۰برای تجزیه آفلاتوکسین ها به صورت زیر می باشد:
کربنات آمونیوم > بی کربنات سدیم > هیدروکسید آمونیوم > بی کربنات پتاسیم > کربنات سدیم > کربنات پتاسیم > هیدروکسید سدیم> هیدروکسید پتاسیم
در زیر شرایط کاربرد متیل آمین برای کاهش غلظت آفلاتوکسین موجود در انواع محصولات غذایی مشخص شده است:
شرایط کاربرد محصول غذایی ماده شیمیایی در یک رکتور متحرک به مدت ۲ ساعت و دمای ۱۰۰ باعث شده آفلاتوکسین از ۱۱۱به کمتر از ۵ کاهش یابد. بادام زمینی با ۳۰ درصد رطوبت متیل آمین ۲۵/۱ درصد آفلاتوکسین B1 را از ۱۳۰ به ۱۴ کاهش داده و آفلاتوکسین B2 را حذف کرده است. پنبه دانه متیل آمین ۲۵/۱ و ۱۵درصد آب آفلاتوکسین B1 را از ۵۰/۲۸ به ۶۳ رسانده و کل آفلاتوکسین موجود را از ۴۰۰۰ به ۶۵ رسانیده است و کاهش داده است. بادام زمینی با ۱۵ درصد رطوبت متیل آمین ۲۵/۱ درصد انواع اسیدها: اسیدهای مختلف باعث هیدراسیون آفلاتوکسین B1 ، در محل پیوند اولفینی ۹-۸ انتهای حلقه فوران می شوند. در این وکنش آفلاتوکسین B2a ایجاد می شود که سمیت آن آفلاتوکسین B1است. آفلاتوکسین G1 نیز تحت تأثیر اسیدها به آفلاتوکسین G2a تبدیل می شود. کاربرد اسیدها در فرایند خنثی سازی انواع آفلاتوکسین در موادغذایی موجب کاهش کیفیت و ارزش پروتئینی مواد غذایی می شود و در تجزیه آفلاتوکسین در فرایندهای تهیه موادغذایی کاربردی ندارند.
. ۳-۴-۴) سایر مواد شیمیایی محلول هایی نظیر دی متیل آمین هیدروکلراید (۵ درصد) ، آلدئیدها (فرمالدئید) ، پرکسیدبنزوئیل ، ید ، سولفات ، آهن آمونیکی ، پرمنگنات پتاسیم و برات سدیم به مقدار قابل توجهی آفلاتوکسین موجود در موادغذایی را کاهش می دهد ، اما کاربرد این مواد در موادغذایی محدودیت هایی دارد زیرا مشکلاتی را نظیر ایمنی و سلامت ماده غذایی ایجاد می کنند
۳-۴-۵) تصفیه یا استخراج آفلاتوکسین به کمک حلال ها روش تصفیه یا حذف آفلاتوکسین از موادغذایی بیشتر برای از بین بردن آفلاتوکسین در روغن های حاصل از دانه های روغنی کاربرد دارد. از آنجا که آفلاتوکسین به صورت خالص در آب و هیدروکربن های اشباع ، محلول بوده ، اما در حلال های قطبی نظیر متانول ، اتانول ، کلروفورم و بنزن محلول می باشد ، سیستم های به کارگیری حلال ها ، روش مناسبی برای خنثی سازی آفلاتوکسین در موادغذایی آلوده و به خصوص دانه های روغنی می باشد . از جمله حلال هایی که بیش از همه توصیه می شوند ، استون ، بنزن و کلروفورم هستند و متانول به صورت مایع نیز نتایج بسیار خوبی را می دهد. همچنین استون به همراه ۱۰ درصد وزنی آب کاهش شدیدی در میزان آفلاتوکسین ایجاد می کند . حلال ها از طریق تغییر ساختمان شیمیایی آفلاتوکسین ، تولید یک فرآورده با سمیت کمتر را می نمایند.
۳-۴-۶) ویتامین ها
الف) ویتامین A بررسی اثر ترکیبات غذایی بر روی خاصیت سرطانزایی آفلاتوکسین ها نتایج منطقی و جالبی را مشخص می کند ، بدین ترتیب که اگر رژیم غذایی از نظر لیپیدها فقیر باشد برای رشد و گسترش سرطان مناسب است. به علاوه آفلاتوکسین B1 می تواند آسیب سرطانی در موش های که دچار کمبود ویتامین A هستند ایجاد کند اما در موش های کنترل شده ، این وضع مشاهده نمی شود و از آنجایی که ویتامین A جزو ویتامین های محلول در چربی می باشد این مطلب به طور کاملتری تایید می شود. تست های تغذیه ای به طور واضح نشان می دهد که رژیم غذایی می تواند در مطالعات طویل المدتی که بر روی بروز غدد سرطانی انجام می گیرد مؤثر باشد. برطبق بررسی های به عمل آمده هسته دی هیدروفوران به تنهایی در مولکول آفلاتوکسین خاصیت سرطانزایی ایجاد می کند و احتمال دارد که خاصیت سرطانزایی آفلاتوکسین B1 هم مربوط به دلتالکتون غیراشباع و هم به سیستم حلقوی دی فوران در ساختمان شیمیایی توکسین باشد .
ب) ویتامین D بررسی های انجام شده نشان می دهد که مایکوتوکسین ها موجب کاهش مقاومت استخوان ها می شوند که از طریق شکستن آنها قابل اندازه گیری است. همچنین خاصیت ارتجاعی استخوان ها را افزایش می دهد که این حالت از طریق خم کردن و هنگام شکستن با یک نیروی عملی به کار گرفته شده قابل اندازه گیری است. این روش محاسبه در مورد بیشتر بیماری های ساق پا در پرندگان تجربه شده است. آفلاتوکسین ها باعث کاهش میزان فسفر و کلسیم سرم خون می شوند و ثابت شده است که این کاهش بستگی به جیره غذایی ندارد . آنچه از این مشاهدات می توان انتظار داشت ، این مطلب است که اثرات سوء آفلاتوکسین ها با کمبود ویتامین D رابطه متقابلی دارد.
پ) ویتامین های گروه B تیامین و ویتامین های گروه B سنتز آفلاتوکسین را تحریک می کنند ، ولی ریبوفلاوین و پیریدوکسین در این امر دخالتی نداشته و مؤثر نیستند.
ت) ویتامین E ویتامین E به عنوان یک آنتی کسیدان ، گرچه تأثیر قابل توجهی بر رشد میسلیوم های قارچی از خود نشان نمی دهد ، لیکن در محیطی که از تترکلریدکربن به عنوان عامل محرک تولید آفلاتوکسین استفاده شده باشد نه تنها اثر مهارکنندگی بر تولید آفلاتوکسین نداشته بلکه برعکس در بالاترین غلظت های مورد استفاده از ویتامین E در مقایسه با محیطی که فقط شامل تترکلریدکربن بوده است ، افزایش قابل توجهی را در تولید آفلاتوکسین نشان داده است .
ث) ویتامین C مطالعات بیوشیمیایی اهمیت ویتامین C را در ایجاد سرطان نشان داده است . ویتامین C در غلظت های متفاوت اثرات گوناگونی را از خود نشان می دهد ، به طوری که برخی محققین معتقدند که اثر ویتامین C به عنوان یک آنتی کسیدان درست مشابه ویتامین E می باشد و در محیط های حاوی تترکلریدکربن سبب تشدید آفلاتوکسین می شود ، این در حالی است که تأثیر چندانی بر رشد میسلیوم های قارچی ندارد. اما در بررسی انجام شده توسط برخی از دیگر محققین نتایج متفاوتی حاصل شده است.
۳-۴-۷) ترکیبات فنلی ترکیبات فنلی دارای خواص ضدمیکروبی کاملاً شناخته شده ای هستند ، امروزه دریافته اند که این ترکیبات می توانند در مهار تولید آفلاتوکسین در محیط های آبکی و برخی از سوبستراهای جامد مؤثر واقع شوند. بدین جهت از ارتووانیلین به منظور جلوگیری از تولید آفلاتوکسین در برخی از غلات و دانه های روغنی استفاده شده است. در پژوهشی که در همین خصوص انجام شد ، ۲۵ گرم از هر یک از دانه های زیر از قبیل: برنج (ar.sita) ، گندم (۸/۳ var.s-) ، ذرت (۲ var.conga-) ، بادام زمینی (۲۴-۱۲ var.Ak) و خردل (۱۳var.BR-) در ppm 500 محلول آبکی ارتووانیلین به مدت ۲ ساعت در یک ارلن مایر ۱۵۰ میلی لیتری خیسانده شدند (دانه های کنترل در آب مقطر خیسانده شدند). پس از جدا کردن مقادیر مازاد محلول ، تعداد زیادی از دانه های روغنی اتوکلاو شدند. روز بعد ، دانه ها با ۵/۰ میلی لیتر سوسپانسیون اسپور سویة تولیدکنندة آفلاتوکسین ، یعنی آسپرژیلوس پارازیتیکوس (۳۲۴۰NARL-) تلقیح شدند. دانه های آلوده شده به مدت ۷ روز در حرارت ۱ ۲۸ اینکوباتور و نگهداری شدند. سپس آفلاتوکسین ها استخراج شده و به وسیله اسپکتروفتومتر ، میزانشان تعیین گردید.
درصد اثر مهارکنندگی ارتووانیلین در تولید آفلاتوکسین و جوانه زنی جوانه زنی تولید آفلاتوکسین دانه ها ، ۶۳/۸۵ برنج ۲۲/۲ ۱۸/۵۴ گندم ، ۲۷/۵۲ ذرت ۲۴/۸ ۲۵/۷۶ بادام زمینی ۵۶/۱۰ ۰۶/۵۱ خردل تولید آفلاتوکسین توسط آسپرژیلوس پارازیتیکوس بر روی غلات و دانه های روغنی می توان به مقدار قابل توجهی توسط ارتووانیلین مهار و کنترل نمود. ماکزیمم اثر بازدارندگی در تولید آفلاتوکسین به ترتیب در برنج و به میزان ۶/۸۵ ، بادام زمینی به میزان ۲۵/۷۶ درصد ، گندم به میزان ۲/۵۴ ، ذرت به میزان ۳/۵۲ و خردل به میزان ۱/۵۱ درصد گزارش شده است. بررسی ها نشان می دهد که خاصیت مهارکنندگی کافئین سبب مقاومت دانه های ککائو و قهوه در مقابل آلودگی با آفلاتوکسین بوده و تصور می شود که نقش کافئین در این موارد ، مشابه عمل یک بازدارنده طبیعی رشد قارچ است. سنتز آفلاتوکسین ها در محیط های کشت آسپرژیلوس پارازیتیکوس با افزودن ۲ میلی گرم کافئین به هر میلی لیتر از محیط کشت ، کاملاً مهار شده است. ظاهراً به نظر می رسد که کافئین توسط محدود کردن جذب کربوهیدرات ها که توسط کپک به منظور سنتز این گروه از مایکوتوکسین ها مورد استفاده قرار می گیرد ، سنتز آفلاتوکسین را مهار می نماید. دهیدروکسی آنیزول بوتیله (BHA) ، هیدروکسی تولوئن بوتیله (BHT) ، آلفاتوکوفرول (ویتامین E) ، اسیدآسکوربیک (ویتامین C) ، گلوتاتیون احیا شده و سیستئین که به عنوان آنتی کسیدان کاربرد دارند در محیط کشت آسپرژیلوس پارازیتیکوس حاوی تترکلریدکربن که محرک پرقدرتی در سنتز آفلاتوکسین می باشد مورد سنجش قرار گرفته اند. نتایج این تحقیقات نشان می دهد که حضور BHA در محیط به مقدار زیادی سبب مهار تولید آفلاتوکسین می شود و اثر مهارکنندگی این ماده با کاهش غلظت ، کاهش می یابد. برخلاف این ماده ، ویتامین E ، ویتامین C ، گلوتاتیون احیا شده و سیستئین سبب تشدید اثر تحریکی تترکلریدکربن بر تولید آفلاتوکسین می شوند.
افزودن ترکیبات فوق تأثیر قابل توجهی بر رشد میسلیوم های قارچ نمی گذارد. پژوهشگران دریافتند که اکسیداسیون چربی ها نقش مؤثری در بیوسنتز آفلاتوکسین توسط آسپرژیلوس پارازیتیکوس و آسپرژیلوس فلاووس هم در موجود زنده و هم در آزمایشگاه ایفاء می کند. در موجود زنده با مشاهده این مطلب که تولید آفلاتوکسین موقعی که آسپرژیلوس پارازیتیکوس و آسپرژیلوس فلاووس روی دانه های روغنی رشد می کنند ، بیشتر از زمانی است که بر روی دانه های حاوی نشاسته رشد می نمایند. مشخص شده است که بازده آفلاتوکسین به طور مستقیم در ارتباط با عدد پرکسیدی می باشد که در عصاره چربی دانه ها وجود دارد. تعدادی از محققین نیز نقش سوربات پتاسیم را در حفظ و نگهداری دانه های ذرت که حاوی ۳۰ ، ۲۴ و ۱۸ درصد رطوبت بوده بررسی نموده اند. در این آزمایش از کشت خالص آسپرژیلوس پارازیتیکوس NRRL2999 استفاده گردید و سپس رشد میسلیوم ، تولید گازکربنیک و مایکوتوکسین اندازه گیری شد. به طور کلی نتایج حاصله نشان داد که تولید دی کسیدکربن و مایکوتوکسین با افزایش مقدار سوربات در محیط کاهش می یابد. همچنین سوربات پتاسیم بر روی دانه های ذرت که حاوی رطوبت کمتری بوده و در داخل ظرف در بسته در حضور غلظت های بالای CO2 نگهداری شده بودند ، تأثیر بیشتری نشان داد.
۳-۵) روش های بیولوژیکی و میکروبی در سال ۱۹۶۶ ، دانشمندان توانستند از میکروارگانیسم هایی مانند مخمرها ، کپک ها ، اسپورکپک ها ، کتینومیست ها ، بکتری ها ، خزه و جلبک ها جهت از بین بردن آفلاتوکسین ، استفاده نمایند. برای مثال یک نوع بکتری به نام فلاوبکتریوم اورانتیکوم (B-184NRRL) می تواند سبب تخریب آفلاتوکسین در محیط کشت شود و عمل سم زدایی این میکروارگانیسم در محیط شیر ، روغن ، ذرت ، کره بادام زمینی ، سبوس و بادام ، به اثبات رسیده است. در کلیه این آزمایشات مشخص گردیده است که فلاوبکتریوم اورانتیکوم در حرارت ۲۸ ، به مدت ۱۲ ساعت ، قادر است تمامی آفلاتوکسین ها را در محیط کشت از بین ببرد. گونه های فراوانی از قارچ ها در بخش های مختلف گیاه بادام زمینی حضور دارند که قانون حکم در میان این میکروارگانیسم ها ، رقابت است. استفاده از آنتی بیوتیک aureofungin نیز ، گاهی جهت توقف تولید آفلاتوکسین توصیه شده است. اینچنین مشاهداتی زمینه ای برای تحقیقات عمیق در مورد استفاده از روش های بیولوژیکی که بتواند مواد آلوده به مایکوتوکسین ها را سم زدایی کند ، به وجود می آورد. در یک مقیاس صنعتی (یعنی در مقیاس بزرگ و اقتصادی ، نه آزمایشگاهی و کوچک) تمام روش های فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی که برای بهبود کیفیت بهداشتی غذاهای آلوده به مایکوتوکسین ها به کار برده می شوند ، باید شرایط زیر را داشته باشند (۲۷ ، ۲۳ و ۱۴). E انجام تمام روش ها آسان و ساده باشد و سبب نشود که به بهای اولیه ماده غذایی زیاد افزوده شود. E روش هایی را که به کار می بریم ، نباید سبب مرطوب شدن یک غذای خشک شوند. زیرا علاوه بر اینکه لازم است مجدداً ماده غذایی را خشک کنیم. اشکالاتی در حمل و نقل و انبارداری ماده غذایی نیز ایجاد می شود. E روش مورد استفاده نباید ترکیب اصلی را تغییر دهد ، چنین تغییری ارزش غذایی و مخصوصاً میزان پروتئین را تغییر خواهد داد. E روش مورد استفاده نباید سبب ایجاد یا باقی ماندن سمی یا سرطانزا شود.
آفلاتوکسیکوز
آفلاتوکسین ها گروهی از توکسین های قوی هستند که باعث تأثیرات مخرب در سیستم های بیولوژیکی می شوند. این متابولیت ها در پاره ای از پستانداران ، پرندگان و ماهی ها ایجاد سرطان ، جهش و ناهنجاری جنینی می کنند.
۴-۱) آفلاتوکسیکوز در انسان به طور کلی آفلاتوکسین ها عامل ایجاد نکروز و سیروز حاد کبدی می باشند. علائم آفلاتوکسیکوز در پستانداران ، از دست دادن اشتها ، کمبود وزن ، یرقان و تکثیر سریع سلول های مجرای صفراوی است . آلودگی حاد به آفلاتوکسین موجب زردی غشای مخاطی ، تجمع چربی در کبد و خونریزی می شود. گرچه کبد آماج حمله آفلاتوکسیکوز است ، اما ضایعات سرطانی در دیگر اندام ها به ویژه معده ، کلیه ، ریه ، غدد بزاقی و اشکی و نسج پوست پستانداران زیاد گزارش شده است. شباهت زیادی در اثرات ناشی از استعمال دوزهای مؤثر آفلاتوکسین B1 روی میمون گونه و سندرم ری در تایلند وجود دارد. این علائم عبارتند از: تب ، اسهال ، استفراغ ، تشنج و اغما که در کودکان و در میمون ها کاملاً به هم شباهت دارند. بررسی موادغذایی مورد مصرف کودکان تایلندی ، آلودگی شدید آنها را به آفلاتوکسین نشان می دهد . تحقیقات زیادی در زمینه رابطه بین میزان آفلاتوکسین موجود در جیره غذایی و بروز سرطان های کبدی انجام شده است. در این زمینه با اندازه گیری میزان آفلاتوکسین موجود در غذاهای مصرفی اعم از خریداری شده از بازار و یا نگهداری شده در انبارهای منازل ، رابطه مستقیمی بین مصرف آنها با بروز مصرف آفلاتوکسیکوز مزمن به دست آمده است. از بررسی نتایج حاصله می توان قبول کرد که هزاران نفر در نقاط مختلف دنیا از آفلاتوکسیکوز ناشی از تغذیه موادغذایی آلوده رنج می برند.
معالجه آفلاتوکسیکوز
واضح است که در هنگام مواجه شدن با یک مورد اثبات شده آفلاتوکسیکوز نخستین اقدامی که باید انجام داد تنظیم یک رژیم غذایی متناسب با موازین بهداشتی است که بدین وسیله منشاء اولیه آلودگی برطرف می شود. مخلوطی از کولین ، اینوزیتول ، ویتامین B2 و ویتامین E باعث جلوگیری از ایجاد ضایعات کبدی ناشی از مصرف آفلاتوکسین می گردند. باید یادآوری کرد که می توان از اثر سمیت آفلاتوکسین به وسیله معالجه پیشگیرانه با فنوباربیتال جلوگیری نمود. فنوباربیتال آفلاتوکسین را به محصولات غیرسرطانزا متابولیزه می کند. به کمک استات کورتیزون و دهیدروکورتیزون یک کاهش نسبی در هپاتوم موش صحرایی به دست آمده ، اما چنین معالجه ای روی کارسینوم های ماهی قزل آلا اثری نداشته است. آفلاتوکسین B1 می تواند آسیب سرطانی در موش هایی که دچار کمبود ویتامین A هستند ایجاد کند ، اما در موش های کنترل شده این وضعیت بروز نمی کند. علاوه بر این آفلاتوکسین باعث کاهش در میزان فسفر و کلسیم سرم خون می شود و در نتیجه آفلاتوکسین با کمبود ویتامین D اثرات متقابلی دارد. از آنجایی که این دو ویتامین (D, A) از ویتامین های محلول در چربی محسوب می شوند ، بنابراین رژیم غذایی که از نظر لیپیدها ناقص باشد ، برای رشد و گسترش سرطان مناسب است. از اینرو می توان انتظار داشت که این دو ویتامین در معالجه آفلاتوکسیکوز نقش مؤثری را ایفا کنند.
خواص بیولوژیکی آفلاتوکسین ها
۶-۱) سرطانزایی آفلاتوکسین عوارض ناشی از مصرف آفلاتوکسین ها به دو صورت ظاهر می شود: الف) پدیده های سریع وابسته به خاصیت سمیت ب) پدیده کند مربوط به خاصیت سرطانزایی ممانعت از بروز بیماری های نوع اول لزوماً وقوع اثرات ناشی از مصرف طویل المدت توکسین را جلوگیری نمی کند. اگر مقدار نسبتاً زیادی از محصولات غذایی بادام زمینی که با آسپرژیلوس آلوده شده بودند به رژیم غذایی موش ها افزوده شود ، احتمال بروز تومورهای کبدی ، متناسب با غلظت آفلاتوکسین در غذا وجود دارد. رابطه بین غلظت آفلاتوکسین تعیین شده توسط فلورسانس و احتمال بروز سرطان کبد در موش غلظت آفلاتوکسین در غذا (mg/kg) دورة آزمایش (روز) احتمال بروز تومورهای کبدی ۰/۵ ۳۷۰ ۱۵/۱۴ ۵/۳ ۳۴۰ ۱۵/۱۱ ۵/۳ ۳۳۵ ۱۰/۷ ۰/۱ ۳۲۳ ۵۱/۸ ۲/۰ ۳۶۰ ۱۰/۲ ۰۰۵/۰ ۳۸۴ ۱۰/۰ چنانچه به جای غذای بادام زمینی آلوده به آسپرژیلوس فلاووس ، آفلاتوکسین به صورت خالص به غذا افزوده شود ، نتایج مشابهی حاصل خواهد شد. هرچه حیوان جوانتر باشد ، در مقابل خاصیت سرطانزایی توکسین ها حساس خواهد بود. ایجاد تومور در حیوانات تازه از شیر گرفته شده ، به میزان ۵/۰-۲/۰ میلی گرم آفلاتوکسین در هر کیلوگرم رژیم غذایی آنها کفایت می کند و اثراتش غیرقابل برگشت است. گزارش شده است که مصرف روزانه ۵ میکروگرم آفلاتوکسین ، موجب افزایش غددی که رشد غیرعادی دارند نمی شود. حتی پس از یک سال به نظر می رسد که حیوانات از نظر سلامت عمومی در وضع بسیار خوبی هستند ، لیکن باز هم در ۶۰-۵۰% از موش هایی که تحت این اثر غذایی قرار گرفته بودند ، نهایتاً غدد سرطانی ظاهر شده بود. برخلاف حالت بالا ، خوردن ۲۰ میکروگرم آفلاتوکسین در روز ، هرچند که در ابتدا هیچ ضایعه ای ایجاد نمی کند ، اما پس از یک سال بر حالت ضعف مزاجی افزوده شده و در ۷۰-۶۰% موارد هم تومورهای بدخیم به وجود می اید. بنابراین افزایش در دوز مصرفی روزانه آفلاتوکسین بدون اینکه موجب ظاهر شدن تعداد خیلی بیشتری تومور بشود ، در وضعیت کلی سلامتی ، تغییراتی را باعث می شود. به علاوه با مشاهده یک مورد سرطان در معده موش انسان به این فکر افتاد که آفلاتوکسین ، ممکن است ایجاد سرطان های مختلفی در اعضایی به جز کبد بکند ، (مثلاً ریه ها). مسلم است که رژیم غذایی سهم مهمی را در سرطانی شدن به عهده دارد ، بدین ترتیب که اگر رژیم غذایی که از نظر لیپیدها ناقص باشد ، برای رشد و گسترش سرطان مساعد است. طبق بررسی هایی که به عمل آمده مشخص گردیده است که هسته دی هیدرودی فوران تنها ترکیب شیمیایی با خاصیت سرطانزایی در مولکول آفلاتوکسین نیست ، و ممکن است که ، خاصیت سرطانزایی آفلاتوکسین B1 هم به وجود سیستم دی هیدرودی فوران و هم به دلتالکتون غیراشباع ، بستگی داشته باشد . همچنین ممکن است که آفلاتوکسین B1 تنها یکی سرطانزای مقدماتی باشد و برای اینکه تبدیل به یک ترکیب سرطانزای فعال بشود ، لازم است که احتمالاً توسط آنزیم های میکروزومی دگرگون گردد
.
۶-۲) اثرات جهش زایی آفلاتوکسین B1 موجب انحرافات کروموزم ها ، شکسته شدن کروموزم ها ، شکسته شدن کروماتیدها و شکسته شدن DNA در سلول های گیاهی و حیوانی می شود. اطلاعات حاصل از تست Ames مشخص کرده است که آفلاتوکسین B1 نسبت به سایر آفلاتوکسین ها دارای بیشترین فعالیت جهش زایی می باشد.
۶-۳)اثرات بیوشیمیایی مطالعات زیادی در حال انجام است تا مکانیزم و راه های مختلف اثرات بیوشیمیایی آفلاتوکسین ها در هر سطح را در آزمایشگاه و در موجود زنده مشخص نماید. در موجود زنده عمل متقابل توکسین با اجزای متشکله سلولی ، به خصوص نوکلئیک اسید و واسطه های متابولیسم پروتئین ، حائز اهمیت فراوان است. آفلاتوکسین می تواند به عنوان یک بازدارنده بیوسنتز مواد عمل کند ، به طوری که دوزهای بالای آن باعث بازدارندگی کلی شده و دوزهای کمتر آن به تدریج بر سیستم های مختلف اثر می کند. همچنین اثر مستمر آفلاتوکسین بر روی سلول های کبدی را می توان به صورت زیر طبقه بندی نمود ، به طوری که هر مرحله نتیجه مرحله قبلی باشد.
۱٫ عمل متقابل با DNA و ممانعت از عمل پلیمرازهایی که مسئول سنتز DNA و RNA هستند.
۲٫جلوگیری از سنتز
DNA. 3.جلوگیری از سنتز RNAو بازداشتن RNA پیامبر (mRNA).
۴٫ تغییر دادن مورفولوژی یا شکل هسته.
۵٫ کاهش در بیوسنتز پروتئین.
۶-۴) اثر متقابل با DNA آفلاتوکسین می تواند به DNA متصل شود و در ساختمان مولکولی آن تغییر ایجاد کند. آفلاتوکسین B1 که از لحاظ بیولوژیکی فعال ترین نوع آفلاتوکسین است قویتر از آفلاتوکسین های G1 و G2 وارد وکنش می شود. براساس عمل متقابل آفلاتوکسین با پورین و مشتقات پورینی که به وسیله دستگاه اسپکتروسکپی تعقیب شده است ، یک تفاوت اساسی بین آفلاتوکسین و سایر ترکیباتی که با DNA وکنش نشان می دهند ، این است که آفلاتوکسین با DNA یک رشته ای هم می تواند وارد عمل متقابل شود. معهذا اتصال با DNA آنچنان ضعیف است که عبور از یک ستون کروماتوگرافی به سادگی کمپلکس را از هم جدا می کند. این عمل متقابل می تواند ممانعت از سنتز DNA و RNA را به طور همزمان توسط آفلاتوکسین توضیح دهد.
۶-۵) جلوگیری از سنتز DNA ممانعت از بیوسنتز اسیدنوکلئیک می تواند به علت غیرفعال کردن سیستم های سازنده آنزیم باشد ، و یا ممکن است به این خاطر باشد که مولکولی های DNA ایی که در سلول های صدمه دیده وجود دارند دیگر نمی توانند مدل خوبی برای همانندسازی باشند. این ضعف همانندسازی DNA تحت تأثیر آفلاتوکسین ، با عمل کتینومایسین قابل مقایسه است (به خصوص که ساختمان این دو مولکول از بعضی جنبه ها مشترک است). کتینومایسین به درون زنجیر مارپیچی دوگانه DNA نفوذ کرده و در جایگاهی که حاوی گوانین است جای می گیرد. در حالیکه آدنین و تیمین به صورت تغییر نیافته باقی می مانند. مطالعات دقیقی در مورد عملکرد آفلاتوکسین B1 بر روی متابولیسم کبد به عمل آمده است که طی آن از برداشت بافت کبد برای تحریک سنتز استفاده شده است. چنانچه یک برداشت کبدی جزئی در فرد سالم انجام شود ، پُرسازی جبرانی حاصل خواهد شد که این فرایندی است که توسط آفلاتوکسین از آن ممانعت می شود. اگر ۶۰-۳۰ میکروگرم در روز توکسین در طی پنج روز قبل از عمل جراحی برداشتن از جگر تزریق شود ، حیوان تا ۲۴ ساعت پس از جراحی تلف خواهد شد که این نشانه بارزی است از نقش آفلاتوکسین در جلوگیری از سنتز DNA می باشد.
۶-۶) کاهش سنتز RNA آفلاتوکسین ها به وسیله عمل متقابل و وکنش با DNA می توانند از نسخه برداری DNA توسط RNA پلیمراز ممانعت کرده و بدین صورت از بیوسنتز RNA نیز جلوگیری نمایند. فعالیت RNA سیتوپلاسمی به کل متوقف می شود در حالیکه این حالت در مورد RNA هسته ای خفیف تر است. فعالیت RNA هسته ای در مراحل اولیه کاهش پیدا می کند و بعد از ۱۵ دقیقه تماس با آفلاتوکسین ، بیوسنتز ، به میزان ۹۵-۹۰% متوقف می شود. نتایج آزمایشات بر روی موجودات زنده و بر روی سلول های کبدی موش نسبت به بررسی های آزمایشگاهی بر روی سلول های موجود در کشتی از بافت های انسانی (به عنوان مثال سلول های کلیوی Helas3 و T یا سلول های chang کبد) سریعتر به دست می اید. این پدیده در دوزهای کم (mg/kg1-5/0) بازگشت پذیر است و فرایندهای بیوسنتزی مختلف طبق نظم زیر مجدداً شروع می شود: پس از ۲۴ ساعت سنتز کلی RNA هسته ای ، سپس سنتز RNA هستک ، و پس از ۴۸ ساعت سنتز DNA از سر گرفته می شود.
۶-۷) کاهش در بیوسنتز پروتئین قابلیت ممانعت کنندگی آفلاتوکسین B1از سنتز پروتئین ها از سرعت و میزان اثر ممانعت کنندگی آن از سنتز DNA و RNA است . بعد از نشاندار کردن اسیدآمینه لوسین مشخص شده که پس از ۳ تا ۸ ساعت مصرف دوزهای خورکی آفلاتوکسین B1 به میزان mg/kg3 ، ۶۰ درصد سنتز پروتئین در سلول های کبد موش متوقف گردیده است. همچنین در بررسی میمون به صورت آزمایشگاهی بعد از ۱۳۰-۵/۳ ساعت مصرف mg/kg2 آفلاتوکسین B1 45 ، درصد سنتز پروتئین در سلول های کبد متوقف شده است و تزریق صفاقی mg/kg60 آفلاتوکسین B1 به جگر موش موجب شده است که ۳۰ درصد از سنتز پروتئین بعد از گذشت ۱ ساعت متوقف گردد.
اثر ممانعت کنندگی آفلاتوکسین B1 و تقلیل بیوسنتز پروتئین ها تحت تأثیر دو عمل صورت می پذیرد (۴۲ و ۳۲): E برهم خوردن نظم پلی ریبوزم ها. E ایجاد ریبوزم های مارپیچی. برهم خوردن نظم پلی ریبوزم ها بعد از استفاده از آفلاتوکسین B1 در کبد موش ، سنجاب ، میمون و کشت سلول های کشت داده شده و بررسی بافت ها مشاهده گردیده که ۷۰ درصد پلی زوم هایی که درمعرض mg/kg5/1 دوز تزریق صفاقی آفلاتوکسین B1 بوده اند بعد از ۱۸ ساعت ، تبدیل به مونوزم ها شده اند. همچنین وقتی کبد موش در معرض mg/kg15 آفلاتوکسین B1 به صورت تزریق صفاقی قرار گرفت بعد از ۷ روز ، ۵۰ درصد پلی زوم هایش تبدیل به مونوزم شد. ایجاد ریبوزم های مارپیچی حضور پلی ریبوزم مارپیچی بعد از تزریق mg/kg1 آفلاتوکسین B1 به جگر و کلیه سنجاب و موش ، پس از گذشت ۱۵ دقیقه از تزریق با میکروسکوپ الکترونی تایید شده است. هر مارپیچ ریبوزم دارای ۳۰-۲۵ ریبوزم بوده که با زاویه o 70-60 نسبت به یکدیگر قرار گرفته اند و مانع از کارکرد صحیح mRNA می شوند. آفلاتوکسین M1 و G1 نیز مانع از سنتز پروتئین ها در جگر و کلیه سنجاب می شوند. اما اثر آنها در ممانعت کنندگی سنتز پروتئین به اندازه آفلاتوکسین B1 نمی باشد. سنتز پروتئین های پلاسما “آلبومین ، فیبرونوژن ، آلفا-۲ گلبولین ، و آلفا اسیدگلیکو پروتیئن” بعد از اضافه کردن مقادیر g100/g 1000-125 آفلاتوکسین B1 ، ظرف ۴-۲ ساعت متوقف شده است.
۶-۸) ممانعت از سنتز چربی ها در بررسی آزمایشگاهی و بافتی مشخص شده که آفلاتوکسین B1 مانع از سنتز لیپیدها می گردد ، و از ورود پارافسفات به داخل فسفولیپیدهای جگر و استات به داخل چربی های جگر ممانعت می کند. آفلاتوکسین B1 همچنین مانع از ورود استات به داخل تری گلسیریدها ، اسیدهای چرب ، کلسترول و استرکلسترول جگر می شود و مصرف mg/kg5-2 آفلاتوکسین به شکل تزریق صفاقی موجب شده که سنتز کلسترول در جگر سنجاب به طور کامل متوقف گردد. تأثیر غلظت آفلاتوکسین B1 بر مقدار سنتز RNA, DNA و پروتئین توسط فلاوبکتریوم آرنتیکوم ، ارقام داده شده بیانگر میانگینی حاصله از افزایش مقدار آفلاتوکسین B1 و میزان سنتز RNA, DNA و پروتئین در ۱۰ میلی گرم از محیط کشت حاوی بکتری پس از ۴ دوره اینکوباسیون در مقایسه با مقدار سنتز RNA, DNA و پروتئین نمونه شاهد که فاقد آفلاتوکسین B1 بوده ، می باشد. B1 (Mg/1) DNA (Mg) RNA (Mg) پروتئین (Mg) 0 33 70 190 10 27 60 190 25 21 60 180 50 0 60 170 100 ، ۵۰ ۱۶۵ ۶-۹) ذخیره آفلاتوکسین در بافت ها در کالبد شکافی از بافت های اجساد ۲۳ کودک مبتلا به آنسفالوپاتی دژنراسیون چربی در اثرپ مصرف آفلاتوکسین B2 دیده شده که مقدار این توکسین در کبد برابر mg/kg 093/0 ، در مدفوع ۱۲۳/۰ میلی گرم در کیلوگرم ، در معده mg/kg127/0 و در صفرا mg/lit08/0 بوده است. نمونه های ادرار ۵۱ کودک مبتلا به بیماری فوق مورد مطالعه قرار گرفته است. در ۸ نمونه از ادرار آنها آفلاتوکسین B1 مشاهده شده است. در حالیکه از تجزیه ادرار ۲۳ کودک سالم حضور هیچگونه آفلاتوکسینی گزارش نشده است ، که دلیل عدم تماس قبلی این کودکان با آفلاتوکسین می باشد. ذخیره شدن آفلاتوکسین در بافت های بدن میمون هم شبیه انسان است. آفلاتوکسین در مغز ، کبد ، کلیه ، قلب و صفرای بعضی از حیوانات ، حداقل ۲ روز و حدکثر ۳ روز باقی می ماند.
روش های تشخیص ، تخلیص و شناسایی آفلاتوکسین ها
اکثر ، متدهای استخراج ، تشخیص و شناسایی آفلاتوکسین ها ، براساس قابلیت انحلال آفلاتوکسین ها در حلال های قطبی مانند کلروفرم ، متانول ، اتانول ، استون ، بنزن و غیرقابل نامحلول بودن آنها در حلال های غیرقطبی (لیپیدی) ، مانند هگزان ، اتردوپترول و دی اتیل اتر ، صورت می گیرد. استخراج چربی در نمونه های مورد آزمایش هنگامی ضروری است که بیش از ۲۰% چربی در ماده مورد وجود داشته باشد. این چربی ها می تواند ، یا به وسیله اتردوپترول و یا پاپنتان ، و یا با استفاده از هگزان در دکانتور ، در حالیکه خوب تکان داده می شود ، استخراج گردد. سپس عصاره استخراج شده با آب مقطر ، رقیق می گردد و به وسیله کلروفوم استخراج می شود و فاز محلول در کلروفوم لایه ای جداگانه ای را تشکیل می دهد. پس از جدا شدن حلال ، باقیمانده آن را در مخلوطی از پترولیوم اتر ، متانول و آب ، حل کرده و با تکان های شدید آن را جدا می کنند. سپس فاز زیرین (متانول) را به وسیله اتردوپترول دوباره شستشو داده و تحت فشار کم تبخیر می کنند. روش خالص سازی آفلاتوکسین ها به وسیله کروماتوگرافی لایه نازک صوت می گیرد اگر صفحه را درمعرض اشعه ماورای بنفش قرار دهند ظهور یک نقطه فلورسانس آبی ، زیر امواج بلند ماورای بنفش دال بر وجود آفلاتوکسین می باشد ، در واقع آفلاتوکسین ها وقتی در معرض نور ماورای بنفش با طول موج بالا قرار گیرند ، دارای خاصیت فلورسانس شدیدتری هستند. این خاصیت موجب می شود که این ترکیبات حتی در مقادیر بسیار جزئی (۵/۰ نانوگرم یا کمتر در نقطه) ngr/spot 5/0 مشخص شوند.
۷-۱) جداسازی و تشخیص آفلاتوکسین ها به روش T.L.C روش کروماتوگرافی لایه نازک یا T.L.C به علت سرعت عمل ، حساسیت و سادگی کار ، در اکثر آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش انتخاب نوع ماده جاذب از اهمیت خاصی برخوردار است و معمولاً سیلیکاژل همراه با گچ در لایه های نازک به ضخامت ۲۵/۰-۵/۰ میلی متر مورد استفاده قرار می گیرد. حلال های رایج مورد استفاده جهت جداسازی آفلاتوکسین های مورد آزمایش عبارتند از: (۲۴) کلروفوم/متانول (۹۳:۷ تا ۹۹:۱) کلروفوم/استون (۸۵:۱۵ تا ۹۰:۱۰) کلروفوم/استون/اتانول (۱۰:۱: ۸۹) متانول/آب/اتر (۱۵۰:۲۵:۸۲۵) بنزن/اتانول/آب (۱:۹۶: ۳) معمولاً عمل تبخیر برحسب درجه حرارت و حلال مورد استفاده از ۴۵ دقیقه تا ۳ ساعت متغیر است. در این روش با اندازه گیری RF استاندارد ، نمونه مورد آزمایش تشخیص داده می شود.
۷-۲) تشخیص و شناسایی آفلاتوکسین به روش گاز کروماتوگرافی اسپکترومتری جرم (G.C.M) شناسایی آفلاتوکسین به کمک روش گاز کروماتوگرافی اسپکترومتری جرم ، یک روش سریع برای آفلاتوکسین های B1 و B2 می باشد که در این روش ، تشخیص به کمک بمباران الکترونی و شناسایی یون انتخابی صورت می گیرد. در این روش ابتدا عصاره را خالص نموده و سپس به داخل ستون مخصوص تزریق می شود. حد تشخیص این روش برای آفلاتوکسین های B1 و B2 ppb 1/0 می باشد.
۷-۳) تشخیص و شناسایی آفلاتوکسین با روش کروماتوگرافی مایع با کارکرد بالا (HPLC) در روش HPLC ابتدا به کمک روش های شیمیایی ، مشتقات آفلاتوکسین های مورد بررسی را تهیه می نمایند. این عمل بدین منظور صورت می گیرد تا قدرت تشخیص ، حساسیت و میزان انتخابی و اختصاصی بودن روش افزایش پیدا کند. برای مثال ، آفلاتوکسین های B1 و G1 به کمک مخلوط اسیدتری فلورواستیک و آب به همی استال های B2 و G2 که خاصیت فلورسانس بیشتری دارند ، تبدیل می شود و سپس این مشتقات به وسیله کروماتوگرافی مایع با فاز معکوس جدا شده و تفکیک می گردد. این روش در مقایسه با سایر روش ها قابل اطمینان ترین و معمول ترین روش استفاده برای آنالیز و شناسایی آفلاتوکسین ها می باشد که به عنوان یک روش استاندارد و برتر در مقابل سایر روش های جدید ، شناخته شده است ).