لژيونلاها باسيل‌هاى گرم منفى هوازى هستند که محيط زيست طبيعى آنها آب‌هاى تازه مى‌باشد. آنها ممکن است در مخازن آبى ساخت بشر نيز تکثير يابند ۹۰-۸۰ درصد از عفوت‌هاى لژيونلائى انسان را لژيونلا پنوموفيلا (L. Pneumophila) ايجاد مى‌نمايد.
خصوصيات كلي
جنس لژيونلا،انگل اختياري درون سلولي است.اين باكتري ها باسيل هاي گرم منفي با اندازه تقريبي 0.5-0.7 ميكرون عرض و 2-4 ميكرون طول هستند.
پلي مورفيسم دارند و در محيط هاي كشت كهنه،شكل هاي طويل تري تا حدود 20 ميكرون را نشان مي دهند.
كپسول و اسپور ندارند اما حاوي پيلي هستند.
جنس لژيونلا در طبيعت يافت مي شود،بويژه در اب درياچه ها،جوي ها،رودخانه ها و قله هاي برفي.
اعضاي اين جنس در فلور طبيعي انسان يافت نمي شوند.
اپيدميولوژى
اپيدميولوژى عفونت‌هاى لژيونلائى مسئول ۱۵-۳ درصد از پنومونى‌هاى کسب شده در اجتماع و ۵۰-۱۰ درصد از پنومونى‌هاى بيمارستانى (در صورت کلونيزاسيون منبع آب بيمارستان با اين ارگانيسم) است. اکثر موارد اسپوراديک احتمالاً تشخيص داده نمى‌شوند. عوامل خطر مختص به ميزبان کشيدن سيگار، بيمارى مزمن ريوي، سن بالا، و سرکوب سيستم ايمنى است. تب پونتياک (Pontiac Fever) که به‌صورت اپيدمى اتفاق مى‌افتد. ميزان حمله بالائى دارد که حاکى از انتقال هوائى آن است.
پاتوژنز
پاتوژنز انتقال لژيونلا به انسان از طريق آئروسل، آسپيراسيون، و کاشته شدن مستقيم به درون ريه‌ها طى دست‌کارى‌هاى مجارى تنفسى صورت مى‌گيرد. به‌نظر نمى‌ِسد که انتقال مستقيم از انسان صورت بگيرد.
طبقه بندي
در جنس لژيونلا 23 گونه وجود دارد كه گونه لژيونلا پنوموفيلا در بيماريزايي انسان بيشتر نقش دارد.14 سروتايپ مختلف در اين گونه وجود دارد كه عامل بيماري لژيونر و تب پونتياك هستند.
صفات كشت
جنس لژيونلا هوازي اجباري است.
در محيطهاي كشت معمولي رشد نمي كند.تمامي اعضاي اين جنس به اهن و سيستئين نياز دارند لذا براي جداسازي اوليه انها از محيط انتخابي شاركول-عصاره مخمر استفاده مي شود.
Cye
در اين محيط،اعضاي جنس لژيونلا كلني هاي سفيد-خاكستري متمايل به ابي روشن را توليد مي كنند.
صفات بيوشيميايي
اغلب اعضاي جنس لژيونلا كاتالاز مثبت و اكسيداز مثبت هستند و توانايي تخمير قند ها را ندارند.
لژيونلا پنوموفيلانشاسته،هيپورات،ژ لاتين را هيدروليز ميكند.
عوامل موثر در بیماریزایی
توانایی بقای داخل سلولی:
لژیونلا پنوموفیلا یک انگل اختیاری درون سلولی است که در لکوسیت های انسان رشد و تکثیر دارد.توسط نوتروفیل ها و ماکروفاژهای ریوی فاگوسیتوز می شود اما در داخل این سلول ها باقی مانده و به تکثیر خود ادامه می دهد.این توانایی احتمالا مربوط به توکسین های باکتری و ممانعت از اتصال فاگوزوم-لیزوزوم داخل سلولی است.باکتری هایی که به این ترتیب در داخل سلول های میزبان تکثیر می یابند موجب لیز و مرگ سلول می شوند.
انزیم ها و توکسین ها:اینها هم عامل موثری در بیماریزایی می باشند.
بیماریزایی:
باکتری ها از طریق هوای الوده و در انجا توسط ماکروفاژهای ریوی فاگوسیتوز می گردند،در این سلول ها رشد کرده و تکثیر یافته و انها رامنهدم می کند.برخی از این سلول ها ی ماکروفاژ که باکتری ها را بلعیده اند به غدد لنفاوی و گردش خون راه یافته وارگانیسم ها را به نقاط مختلف بدن به ویژه طحال حمل می کنند.
اپیدمیولوژی و علائم بالینی
لژیونلا پنوموفیلا عامل بیماری لژِیونر وتب پونتیاک است.
مخزن باکتری ها اب دستگاه های خنک کننده است.در این دستگاه ها اب بصورت پودر درامده و با هوا مخلوط می شود.مهمترین راه انتقال هوای الوده است که توسط این دستگاه ها در محیط پراکنده می شود.
گاهی از این طریق اپیدمی های بیماری در بیمارستانها،هتل ها،کشتی ها بوجود می اید.بیشترین موارد عفونت لژیونلایی مربوط به فصول گرم سال،جنس مرد و سالمندان بالای 50 سال سن است و بیشترین موارد مبتلایان،دریافت کنندگان پیوند کلیه،مبتلایان بیماری ایدز،بیماران مزمن ریوی و معتادین به مواد مخدر است.
لژيـونـلا باكتري خطرناكي است كه در مجاورت با ميكرواورگانيزم هاي ديگر در داخل خاك و آبهاي سطحي زندگي ميكند و تا به امروز تعداد 35 گونـه از اين باكتري در 52 نوع مختلف شناخته شده است . بر اساس 793 مورد نمونه برداري از آب 67 درياچه مختلف، بطور متوسط تعداد 9000 عدد از اين نوع باكتري در هر ليتر آب شمارش گرديده است.
اين باكتري ها در آب آشاميدني، مدارهاي آب گرم، سيستم هاي تهويه هوا (برج خنك كننده، Air wash)، استخرهاي آب گرم، جكوزي و مدارهاي بسته به وفور مشاهده مي شوند.
تحقيقات نشان ميدهد كه موارد ابتلا به بيماري لژيونلا در محيط هاي شهري رو به افزايش گذاشته است. علل عمده اين امر عبارتند از:
مقاومت بالاي اين باكتري در مقابل حرارت
مقاومت زياد در برابر كلر
سيستم تدافعي بوسيله نفوذ در ساير ميكروارگانيزم ها
شرايط بقاء مناسبتر در جوامع انساني نسبت به بيوتوپ هاي طبيعي
لــژيـونـلا در انسان، بخصوص افــراد بيمار، ضعيف، كودكان و افراد مسن، ايجاد نوعي ذات الــريه مي- نمايد. علائم باليني اين بيماري عبارتند از:
تب “پونتياك”
دوره خفته 2 تا 10 روز
اولين علائم: التهاب، سردرد، درد عضلات، سرفه خشك
علائم بعدي: سينه درد، دل درد، حالت تهوع، اسهال، اختلالات رواني
ميزان مرگ و مير: 15%